تمرکز چیست
تمرکز کردن یعنی اینکه فرد بتواند توجه و ارادهاش را همسو کند و کنترلِ توجه خود را در اختیار داشته باشد. تمرکز یعنی تواناییِ متمرکز کردن ذهن بر روی یک موضوع، شیء یا فکر و بیرون راندن تمام افکار، ایدهها، احساسات و هیجانهای نامربوط از ذهن. تمرکز یعنی بهجایِ از این شاخه به آن شاخه پریدن و از دست دادن توجه، زمان و انرژی، در هر زمان تنها یک کار انجام بدهیم.
هیچکس نمیتواند با جادو، تمرکز خود را افزایش بدهد. افزایش تمرکز به تمرین زیادی نیاز دارد و نیازمند یکی از سختترین انواع تلاشها یعنی ذهن آگاهی است. البته نکتهها و روشهایی نیز وجود دارد که میتوانید برای افزایش تمرکز خود، آنها را بهکار بگیرید. در ادامه تکنیکهایی را بیان میکنیم که شما را به آن حالت لذتبخش بهرهوری آسان و بدون زحمت نزدیک میکند.
.1 از انجام چند کار بهصورت همزمان پرهیز کنید
انجام چند کار بهطور همزمان، مغز ما را به تمرکز نداشتن عادت داده است. در مطالعهای که در دانشگاه استنفورد انجام شد، گروهی از افراد تعداد زیادی از کارها و گروه دیگری تعداد کمی از کارها را همزمان انجام دادند و مشخص شد که حفظ تمرکز برای گروه اول دشوارتر است.
در فرهنگ کاریای که هنوز هم در آن «پُرکاری» ویژگی خوبی بهشمار میرود، انجام همزمان چند کار موجب میشود حس کنیم به چیزی بیش از آنچه واقعا هستیم، دست یافتهایم. بهعلاوه در یک بررسی نشان داده شده است که انجام همزمان چند کار موجب میشود حس خوبی داشته باشیم. به گفتهی دیوید راک انجام همزمان چند کار، منجر به پایین آمدن بهرهی هوشی (IQ) ما میشود و موجب میشود مرتکب اشتباه شویم و جزئیات را نادیده بگیریم.
عکس بالا را نگاه کنید. زمانی که جاشوا فوئر در مسابقهی حافظهی برتر آمریکا برنده شد، از آن لوازم استفاده کرده بود. این نوع لوازم برای جلوگیری از تأثیرگذاری محرکهای خارجی طراحی شدهاند و به مغز شما امکان میدهند که تمرکز کند. شما نیز میتوانید در محل کار خود از این نوع لوازم استفاده کنید (البته اگر به نگاههای متعجب همکارانتان اهمیت نمیدهید) یا محیطی ایجاد کنید که در آن محرکهای بیرونی برای شما مزاحمتی ایجاد نکنند. برای این منظور میتوانید از گوشی صداگیر استفاده کنید، اعلانهای دسکتاپ را خاموش کنید، ساعاتی را برای آرامش و تمرکز بر کار تعیین کنید (مثلا سهشنبهها از ساعت ۱۰ تا ۱۴) یا یک روز از هفته، در منزل کار کنید.
۳. تکنیک پومودورو را امتحان کنید
تکنیک پومودورو میتواند راهی برای تمرین دادنِ مغز شما برای رسیدن به تمرکز باشد، درست همانطور که عضلات خود را تمرین میدهید.
برای اجرای تکنیک پومودورو باید بهمدت ۲۵ دقیقه بهطور کامل بر یک کار تمرکز کنید و سپس ۵ دقیقه استراحت کنید. برای هر ۴ دورهی ۲۵ دقیقهای، زمان استراحت طولانیتر ۲۰ تا ۳۰ دقیقهای در نظر بگیرید. اگر در ابتدا ۲۵ دقیقه تمرکز کامل بر یک کار برای شما سخت است، میتوانید با ۱۵ دقیقه شروع کنید و سپس بهتدریج این زمان را افزایش بدهید. در نهایت به جایی میرسید که حتی متوجه گذشت این ۲۵ دقیقه نمیشوید!
مراقبه مانند تمرین دادن عضلات ذهن برای حفظ تمرکز است و به شما کمک میکند که اراده ی قوی داشته باشید. برای مراقبه لازم نیست که ساعتها در جایی آرام بنشینید، بهویژه اگر انجام این کار را تازه شروع کردهاید. کافی است که چشمهایتان را ببندید و مثلا خود را در حال خوردن سیب مجسم کنید و بر حسهایی تمرکز کنید که هنگام گاز زدنِ سیب، به شما دست میدهد. با این کار موفق میشوید تمرکز خود را بهمدت ۱۰ دقیقه روی یک چیز معطوف کنید.
یکی از دلایل مهم کاهش تمرکز ما، تکنولوژی است. وقتی مغز با کارهایی مواجه میشود که ظاهرا به یک اندازه اهمیت دارند، کار سادهتر را انتخاب میکند و تقریبا همیشه تکنولوژی کار سادهتر است. حتی اگر بهخاطر شغلی که دارید، کنار گذاشتنِ تکنولوژی برای شما غیرممکن است، سعی کنید محدودیتهایی برای خود بگذارید. از برنامههایی استفاده کنید که تأثیر زندگی آنلاین را کاهش میدهند.
۶. کارهای مهم را انجام بدهید
ما تمایل داریم بر کارهای فوری تمرکز کنیم و برای تمرکز بر وظایفی که واقعا مهم هستند، بهاندازهی کافی وقت نمیگذاریم. انجام این قبیل کارهای بیهوده و وقتگیر، به این معناست که خود را در شرایط سختی قرار دادهایم، صرفا براساس فهرست کارهایی که برای خود تعیین کردهایم، عمل میکنیم و توجهی به میزان اهمیت کارها نداریم. چیزهای معناداری که منتهی به دستاوردهای ما میشوند، کارهای مهم ما هستند. سعی کنید تا جای ممکن به انجام کارهای مهم ولی غیرفوری بپردازید.
یکی از دلایلی که موجب میشود نتوانیم بر کاری تمرکز کنیم، مبهم بودن انگیزه است؛ ما نمیدانیم «چرا» کاری را انجام میدهیم. گاهی این بیانگیزه بودن به این صورت است که نمیدانید چرا انجام یک کار خاص، به دستیابی به هدفی کمک میکند و گاهی نیز اصلا نمیدانید چرا برای دستیابی به هدفی تلاش میکنید. وقتی انگیزه مشخص باشد، نگرش نیز تغییر خواهد کرد و روش انجام کار دگرگون خواهد شد. وقتی واقعا نسبت به کاری که انجام میدهید علاقهمند و مشتاق باشید، تمرکز کردن بر آن کار بسیار آسان خواهد شد.
برگرفته از: sandglaz successconsciousness