ولی گرامی با سلامی گرم و پراز محبت ،با ارائه بروشورهایی در زمینه چگونگی رفتار با کودکان ،سعی می نمایم از جدیدترین شیوه های عملی موجود جهت برقراری ارتباط صحیح با آنان ،به گونه ای که هم خودمان و هم فرزندمان فشار روحی کمتر ی را متحمل شویم و از نظر روانی دچار آسیب کمتری شویم ،برایتان مطالبی را بنویسم و امیدوارم به عنوان یک معلم و یک مادر با ارائه مطالب بتوانم نقشی را در سلامت روانی فرزندتان داشته باشم.
نافرمانی ،مقابله جویی و پرخاشگری از جمله مسائلی هستند که والدین همیشه از آنها نگران می شوند.ولی باید بدانیم که این رفتارها تا حدودی طبیعی است ولی ضروری است که والدین چگونگی رفتار با آنها را بدانند و وقتی که این رفتارها پایدار باشند ،فرزندان دیگر همکاری نداشته و زود عصبانی می شوند و پرخاشگری می کنند ،نحوه برخورد والدین با اینگونه رفتارهای کودکان تاثیر قابل ملاحظه ای در کاهش یا افزایش آنها خواهد داشت.
فرزند شما به دستورات شما توجه نمی کند؟ جوابتان را میدهد؟ خواهر یا برادر خود را کتک می زند و تازگی ها شروع به دروغ گفتن کرده است.هنگامی که عصبی می شود در را به هم می کوبد ،اسباب خانه را می شکند یا پرت می کند و هیچ پاسخ منفی را نمی پذیرد؟ شما سعی می کنید برای او دلیل بیاورید ،سرش داد بزنید ،او را تهدید کنید ، کتکش بزنید و یا از تنبیه های دیگر کمک بگیرید و او عوض اینکه تغییر رفتار بدهد بدتر شده است .شما احساس می کنید در این جنگهای روزانه شکست خورده اید و دیگر هیچ کاری از شما
بر نمی آید.
می دانم که هیچ چیز ناراحت کننده تر از داشتن فرزند نافرمان، سرکش و پرخاشگر برای یک پدر یا مادر نیست.
من دانش آموزان زیادی داشته ام که دست به روی پدر و مادر دراز کرده اند و آنها را حتی کتک هم زده اند و همین فرزندان در آینده دچار احساس گناه بدی می شوند و همیشه یک بار سنگین را بر دوش خواهند کشید که این بار سنگین موجب می شود آنها در مراحل زندگی خود به موفقیت نرسند .تلاش بنده در این است ،روشهایی را با کمک یکدیگر در پیش بگیریم که در مورد فرزندان نه تنها مبتلا به اختلالات نا فرمانی و مقابله جویی ،اختلال سلوک و اختلال پیش فعالی و کم توجهی موثر باشد ،بلکه این روشها در فرزندانی که اختلال روانی خاصی هم ندارند و فقط در همکاری و سازگاری مشکل دارند هم کارساز باشد.
برای توقف نافرمانی و پرخاشگری در فرزندتان به دونوع تغییر اساسی نیاز دارید: 1-تغییر محیط 2- تغییر در شیوه حل مشکل و ابراز افکار و احساسات فرزند شما خواهد بود.
باید ببینیم چه عواملی باعث شده است که فرزندمان پرخاشگر و حرف گوش نکن شود. آیا اعمال روشهای انضباطی نا هماهنگ و یا اختلافات شدید بین پدر و مادر و یا تنبیه بیش از حد او ،عدم نظارت والدین، خشونت در تلویزیون و یا فرزندمان مشکلات سرشتی دارد؟
دلیل بوجود آمدن این عوامل در فرزندمان هرچه که باشد باید بدانیم که این رفتار ها بسیار دیرپا و دراز مدت هستند و این رفتارها به خودی خود از بین نخواهد رفت و اگر والدین و مدرسه به صورت تخصصی و صحیح در امر از بین بردن این رفتارها دخالت نداشته باشند ،کودکان نافرمان و پرخاشگر در معرض خطری به مراتب سنگین تر و بیشتر در آینده خواهند بود .این کودکان در آینده بیشتر از سایر افراد در معرض خطر مصرف الکل و مواد مخدر،بی بند و باری جنسی ،سرقت و درگیری و نزاع ،مدرسه گریزی ،ترک تحصیل ،تطابق ضعیف با وضیعت شغلی و ناسازگاری با همسر خود هستند.
ابتدا والدین باید تغییر کنند. بنابراین از شما می خواهم که به سوالات زیر عمیقا فکر کنید .
- آیا نیاز فرزند شما به کمک ،مهمترین اولویت شماست؟(مطمئن باشید که فرزند شما هرگز بهبود نخواهد یافت ،مگر اینکه وقت و انرژی خود را در این زمینه صرف کنید).
- آیا خشم شما قابل کنترل است؟ اگر شما یک پدر یا مادر عصبانی باشید به دو مشکل برخورد خواهید کرد:
1-فرزندتان از شما متنفر خواهد شد.
2-شما به خاطر برخورد خشن و نادرست خود احساس گناه می کنید.
- آیا شما الگویی برای فرزند خود هستید ؟ فرزندانمان بیشتر از آنکه به سخنانمان گوش دهند به رفتارمان توجه می کنند.
- آیا شما مشکلی دارید که باید مورد درمان قرار گیرد؟ افسردگی و اضطراب شدید ،مشکلات شخصیتی ،اختلال کم توجهی و پیش فعالی ،مشکلات سرشتی و سوء مصرف الکل و مواد مخدر از جمله مواردی هستند که توانایی شما را در استفاده کردن از روشهای صحیح کم خواهد کرد.اگر در هریک از موارد فوق مشکلی دارید حتما با یک متخصص بهداشت روانی مشاوره نمائید . کمک شما به خود می تواند بهترین هدیه ای باشد که به خویش و فرزندتان می دهید .
- آیا نسبت به آینده فرزند خود خوش بین هستید ؟ درهر شرایطی که قرار دارید به خود بگویید که فرزندتان می تواند با حمایت، تشویق و آموزش مستمر شما بهتر عمل نماید.- آیا بیش از حد با فرزند خود مشاجره می کنید؟ والدینی که مکررا می گویند :"نه این کار را نکن" اغلب اوقات سبب ایجاد مسائل مشاجره آمیز غیر ضروری با فرزند خود می شوند ،سعی کنید نسبت به بعضی از رفتارهای مشکل ساز ... چندان اهمیت ندارند شکیبایی بیشتری به خرج دهید.با دقت مشاجره با فرزندتان را انتخاب نمایید . روش ساده کاهش دفعات ابراز "نه" در طول روز ساعت کم شدن نکات مشاجره آمیز شما با فرزندتان می گردد.این کار در شما این احساس را ایجاد می کند که همه چیز در حال بهتر شدن است.
- آیا با فرزند خود بازی می کنید ؟ هرچه بیشتر با فرزند خود بازی کنید ،همکاری او در انجام خواسته هایش بیشتر خواهد شد.
- آیا زمانی را برای خود در نظر گرفته اید ؟ مسلما دوره هایی هستند که باید فرزند ،کار ،صورت حسابها و تمام امور دیگر زندگی را به فراموشی بسپارید و به استراحت بپردازید. اگر دائما بد اخلاق و عصبانی باشید و وقت خود را با مشاجره و دعوا با فرزندتان هدر دهید ، در کنترل وی موفق نخواهید بود. اوقات فراغت معینی را در هر روز و هر هفته برای خود تعیین کنید.یکی از جنبه های مهم در کمک به فرزندان نا فرمان به ارائه رفتارهای بهتر ،برنامه کاهش فشار روحی در والدین است.
- آیا می دانید فرزند شما در این لحظه به چه چیزی می اندیشد و چه احساسی دارد ؟ در پشت چهره عصبانی و عصیانگر اکثر کودکان نا فرمان ،غالبا احساسات شدید نگرانی و غمگینی وجود دارد.
نامه ذیل به نمایندگی از طرف دانش آموزان پرخاشگر و نافرمان نوشته شده است. لطفا آن را به دقت بخوانید.پدر و مادر عزیزم :
در این لحظه که در حال نوشتن هستم بسیار اندوهگین و نا امیدم ،فضای خانه ما سرشار از مشاجره و خشونت است .ای کاش هر یک از شما می توانستید راهی را پیدا کنید که کمتر عصبانی و ناراحت باشید.ای کاش شما نسبت به هم مهربانتر بودید .می دانم که من باعث زحمت و دردسر شما هستم ،دلم می خواست می توانستم از این اذیت و آزار دست بردارم اما اغلب اوقات خراب تر کردن اوضاع خیلی آسان تر از اندیشیدن به نگرانی ها و ناراحتی هایم در مورد وقایع خانه است.
فکر نمی کنم بتوانم تغییراتی در خودم بوجود آورم مگر اینکه شاهد تغییر در شما و وجود امنیت در فضای خانه مان باشم. این خشونت ها و مشاجرات باعث میشود که من هیچ چیزرا در مورد رفتارها و احساساتم با شما در میان نگذارم.خواهش می کنم با حرفها و حرکاتتان به من نشان بدهید چطور می شود مشکلاتمان را حل کنیم و فضای آرام تری را در خانه بوجود آوریم . اگر بتوانید این را به من نشان بدهید من هم تمام تلاشم را برای بهبود رفتار و نگرش خود ،به خود خواهم داد.
دوستدار شما
فرزندتان