سیگار بر کدام‌یک از ارگان‌های بدن اثر سوء می‌گذارد؟
۱. دستگاه اعصاب مرکزی
یکی از مواد موجود در تنباکو، نیکوتین است. نیکوتین باعث تغییر خلق‌وخو می‌شود. نیکوتین در عرض چند ثانیه خودش را به مغز می‌رساند و برای مدتی باعث ایجاد انرژی در فرد می‌شود. اما وقتی اثرش از بین می‌رود، فرد احساس خستگی می‌کند و نیاز به مصرف بیشتر دارد. نیکوتین به‌شدت اعتیادآور است و به همین خاطر ترک کردن آن، کار خیلی سختی است. نرسیدن نیکوتین به بدن روی عملکرد شناختی فرد هم اثر دارد و باعث می‌شود که او مضطرب، عصبی و دچار افسردگی بشود همچنین می‌تواند باعث بی خوابی و سردرد هم برای فرد ایجاد کند.
۲. دستگاه تنفسی
وقتی دود وارد بدن می‌شود، موادی همراه با آن به بدن داخل می‌شوند که برای شُش‌ها بسیار مضرند. در طول زمان، این آسیب‌ها به مشکلات متنوعی می‌انجامد. علاوه بر عفونت و مشکلات مختلف ناشی از سیگار کشیدن، شُش‌های افراد سیگاری دچار وضعیت‌های مزمن و غیرقابل بازگشتی به شرح زیر هم می‌شود:
- آمفیزم: این مشکل به معنای از بین رفتن پارانشیم‌های ریوی است؛
- برونشیت مزمن: التهابی دائمی است که پوشش داخلی لوله‌های تنفسی شُش‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛
- بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD): به مجموعه‌ای از مشکلات ریوی گفته می‌شود. سیگار کشیدن، آسم را هم بدتر می‌کند؛
- سرطان ریه.
۳. دستگاه قلبی-عروقی
سیگار کشیدن تمام سیستم قلبی-عروقی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. نیکوتین باعث تنگ شدن رگ‌های خونی می‌شود و در نتیجه در جریان خون، محدودیت به وجود می‌آید. در طول زمان، تنگ شدن رگ‌ها و آسیب‌دیدگی رگ‌های خونی باعث بیماری سرخرگ محیطی خواهد شد. سیگار کشیدن، فشار خون را هم بالا می‌برد، دیواره‌ی رگ‌های خونی را تضعیف می‌کند و لخته شدن بیشتر خون را به همراه دارد. همه‌ی اینها در کنار هم احتمال سکته مغزی را افزایش می‌دهند.
۴. دستگاه پوششی (پوست، مو و ناخن)
یکی از علائم بارز سیگار کشیدن، تغییرات پوستی است. مواد سازنده‌ی تنباکو باعث تغییر ساختار پوست می‌شوند. اخیرا مطالعه‌ای نشان داده است که سیگار کشیدن نقش جدی در ایجاد سرطان پوست دارد. ناخن‌های دست و پا هم از مضرات سیگار در امان نیستند.
یکی دیگر از مضرات سیگار، ایجاد عفونت های قارچی است. ریزش مو، کچل شدن و سفید شدن موها نیز از عوارض سیگار است.
10 توصيه زير را به کار ببرید تا هيچ وقت با چنين موقعيتي مواجه نشويد.....
1) سرنخ جذاب بودن سيگار را شناسايي کنيد
بعضي اوقات نوجوانان سيگار مي کشند تا استقلال و خودرأي بودن خود را به رخ شما بکشند. گاهي هم براي پيدا کردن دوستان جديد يا جا افتادن در جمع خاصي سيگار مي کشند. حتي بعضي از آنها از سيگار به عنوان وسيله اي براي لاغر شدن و وزن کم کردن استفاده مي کنند! براي پيشگيري از انجام چنين کارهاي احمقانه اي بهتر است با فرزند خود صحبت کنيد. نظر او را در مورد سيگار کشيدن و افراد سيگاري بخواهيد. حتي از او بپرسيد چند دوست سيگاري دور و بر خود دارد. علاوه بر آن مي توانيد حقه هاي صنايع دخانيات براي جذب مشتري را براي فرزند نوجوان خود توضيح دهيد. مثلا به او بگوييد چنين شرکت هايي پول هاي هنگفتي به هنرپيشه ها مي پردازند تا در انظار عمومي سيگار به دست بگيرند. اين کار هنرپيشه ها چنين فکري را در ذهن نوجوانان تداعي مي کند که پول، معروفيت، خوش تيپي و سيگار همه در کنار هم قرار دارند.
2) با سيگار کشيدن فرزندتان قاطعانه مخالفت کنيد
شايد پيش خود فکر کنيد که فرزندتان اصلا به شما گوش نمي دهد يا حرف هاي شما هيچ اثري روي او ندارد. اما شما بايد به هر حال مخالفت خود را با سيگار به زبان بياوريد. اين قاطعيت شما اثري بسيار بزرگ تر از چيزي دارد که تصورش را مي کنيد. تحقيقات نشان داده نوجواناني که والدين آنها اجازه سيگار کشيدن به فرزندشان نمي داده اند، کمتر از سايرين سيگاري شده اند.
3) مثال هاي عيني براي فرزندتان بياوريد
هميشه نوجواناني که والدين سيگاري دارند بيشتر از بقيه به سيگار کشيدن روي مي آورند. بنابراين اگر پدر يا مادري سيگاري هستند و فرزند نوجواني در خانه دارند بايد سيگار کشيدن را ترک کنند. اگر چنين کاري براي شما واقعا سخت و غيرقابل انجام است حداقل سعي کنيد داخل خانه و ماشين سيگار نکشيد. بهترين کار در چنين موقعيتي اين است که صادقانه براي فرزند خود توضيح دهيد مدت هاست مي خواهيد سيگار را ترک کنيد اما نمي توانيد. حتي تمام عذاب هاي روحي و جسمي را که سيگار به شما وارد مي کند براي نوجوان خود بازگو کنيد.
4) به تصورات پوچ در مورد سيگار حمله کنيد
براي فرزند تان توضيح بدهيد که سيگار کشيدن آن چنان هم که تبليغ مي کنند کار شيک و باکلاسي نيست! افراد سيگاري هميشه نفس بدبويي دارند. حتي مو و لباس آنها هم بوي دود مانده مي گيرد و بسيار بدبو و غيرقابل تحمل مي شود. حتي اگر از زردي دندان ها بگذريم، سرفه هاي مزمن و کاهش انرژي براي فعاليت هاي روزمره عوارض بسيار آزاردهنده اي هستند که افراد سيگاري را تهديد مي کنند.
5) محاسبات مالي را از ياد نبريد
سيگار کشيدن عادت بسيار پرهزينه اي است. مي توانيد پولي را که روزانه، ماهانه و سالانه صرف خريد سيگار مي شود همراه با فرزند خود محاسبه کنيد. سپس اين پول را با هزينه لازم براي خريد وسايل مورد علاقه نوجوانان مثل لباس هاي مد روز، وسايل الکترونيکي و... مقايسه نماييد. اين کار باعث مي شود فرزند شما با ضررهاي اقتصادي سيگار هم آشنا شود.
6) مهارت «نه گفتن» را به فرزندتان بياموزيد
فرزند نوجوان شما ممکن است با شرکت در جمع هاي خاصي متقاعد به سيگار کشيدن شود. اگر مهارت ابرازنظر و «نه گفتن» را به فرزند خود بياموزيد، کمک بسيار بزرگي به او کرده ايد. حتي بهتر است چنين مهارتي را با فرزندتان تمرين کنيد. تحقيقات نشان داده نوجواناني که از قبل جمله هايي براي ابراز نظر خود تمرين کرده اند، در موقع لزوم موفق تر از بقيه بوده اند.
7) اعتياد به سيگار را شوخي نگيريد
اکثر نوجوانان معتقدند هر وقت دل شان بخواهد مي توانند سيگار را ترک کنند. اما واقعيت چيز ديگري است. نوجوانان خيلي سريع تر و حتي با مقادير کمتر به نيکوتين وابسته مي شوند. به فرزندتان گوشزد کنيد که يک بار امتحان کردن مساوي با يک عمر اعتياد به سيگار است.
8) آينده فرزندتان را براي او ترسيم کنيد
افراد کم سن و سال فکر مي کنند اتفاقات بد هميشه براي ديگران رخ مي دهد. خيلي جدي و با استفاده از منابع علمي براي فرزند خود توضيح دهيد که سرطان، سکته قلبي يا مغزي پس از مدتي براي هر فرد سيگاري اتفاق خواهد افتاد. حتي بهتر است اگر از بين دوستان، آشنايان يا فاميل کسي دچار چنين مشکلاتي شده، او را به فرزند خود معرفي کنيد.
9) فقط سيگار نيست!
سيگارهاي طعم دار، قليان، آب نبات هاي نيکوتيني و اصولا هر ماده نيکوتين دار ديگري هم اگر مضرتر از سيگار معمولي نباشند، سالم هم نيستند. به فرزند خود هشدار بدهيد که گول چنين محصولاتي را نخورد. تمام اين مواد خاصيت اعتيادآور و سرطان زا دارند.
10) به جنگ سيگار برويد
حمايت شما از جمعيت هاي ضددخانيات اثر مهمي در پيشگيري از سيگاري شدن فرزندان تان دارد. رفتارشناسان معتقدند اگر والديني با سيگار به عنوان دشمن برخورد کنند، اکثر مواقع فرزندان آنها هم اين طرز تفکر را در زندگي خود ادامه خواهند داد.
